اگر مروری بر تاریخچه امور عام‌المنفعه در دنیا داشته باشید، خواهید دید که پیشینه مؤسسات خیریه به اواخر قرن پنجم بازمی‌گردد. زمانی که بسیاری از خیرین متوجه شدند کمک به فقرا یک وظیفه و مسئولیت اجتماعی برای ثروتمندان در سراسر دنیاست. این طرز تفکر موجب تحولات و اقدامات بشردوستانه‌ای از سوی این قشر برای نیازمندان گردید. مؤسسات خیریه همواره نقش مستقیم و مهمی در تهیه کمک‌های مالی و معنوی از طریق راهنمایی و حمایت افراد ثروتمند برای قشر نیازمند جامعه داشته‌اند.
بخوانید درباره: افرادی که میتوانند درخواست کمک کنند از موسسات خیریه
با بررسی‌هایی که در تاریخچه این مؤسسات و اکثر خیریه‌های دنیا انجام شده، به نقطه مشترکی برمی‌خوریم. این نقطه مشترک وابستگی تمام آن‌ها به بودجه‌ی بیشتر برای بقا و ادامه انواع فعالیت‌های بشردوستانه و کمک‌رسانی به مردمان مستمند بوده است. حالا در ادامه این مقاله از سایت دارالاکرام قصد داریم توضیح کاملی از بهترین خیریه‌های ایران را برای شما ارائه دهیم. ترویج نیکوکاری و احسان، علاوه‌بر کمک به کاهش مشکلات و گرفتاری‌های نیازمندان، سبب تلطیف روحیه معنوی در خیرین عزیز نیز می‌شود؛ پس حتماً با ما همراه باشید.
موسسه خیریه چیست
خیریه نوعی کسب‌وکار با اهداف کاملا عام‌المنفعه به‌شمار می‌رود که اکثراً نهادی مردمی دارد. در واقع پشتوانه اکثر موسسات خیریه مردم هستند و معمولاً به‌صورت دولتی و خصوصی فعالیت می‌کنند. در زمان‌های دور قالب گرفتاری‌های مردم فقر و گرسنگی بود و خیریه‌ها با هدفِ تامین این نیازها شروع به کار کردند. آن‌ها در تأمین غذا، پوشاک و هزینه‌های زندگی به یاری مردم شتافتند. با پیشرفت جوامع سطح مشکلات مردم نیز تغییر کرد و مشکلات جدید، زندگی آن‌ها را بسیار دشوارتر کرد. با افزایش جمعیت، تعداد این مؤسسات خیریه هم بیشتر شد اما نوع کمک‌رسانی را سخت‌تر کرد. با گذشت زمان این مؤسسات دریافتند که اقشار ضعیف جامعه زنان و کودکان بی‌سرپرست و بد سرپرست هستند و همین باعث نگرش جدیدی در برنامه‌ریزی و اهداف خیریه‌ها شد.
وظیفه اصلی این نوع مؤسسات کمک به مردم نیازمند است. فعالیت‌های خیریه، اجتماعی است و با هدف زدودن فقر در جامعه شکل می‌گیرد. این سازمان‌ها با ارائه خدماتی مانند تحقیقات پزشکی و درمانی، فعالیت‌های روانشناسی و انواع خدمات معنوی و رفاهی و یا به‌صورت اعطای پول یا کالا فعالیت خود را انجام می‌دهند. تمام فعالیت‌های این مؤسسات خیرخواهانه و با منافع بشردوستانه و عمومی انجام می‌شود. این مؤسسات با بررسی خط فقر خشن، خط فقر مطلق و شدید و خط فقر نسبی، فعالیت خود را ادامه می‌دهند.
معمولاً همه افراد جامعه در زندگی خود دچار مشکلاتی می‌شوند اما گاهی مشکلات به‌گونه‌ای پیش می‌روند که افراد قادر به حل آن‌ها نیستند. انواع موسسات خیریه با این هدف شکل می‌گیرند که به مردم در جهت رفع مشکلات آن‌ها، یاری برسانند.
اهداف مؤسسات خیریه
بنیادهای خیریه راهی را برای خیرین فراهم می‌کنند تا رویکردی استراتژیک برای اهداف بشردوستانه خود ایجاد کنند و بتوانند تأثیر واقعی بر جامعه بگذارند. بنیادهای خیریه علاوه‌بر بهره‌مندی از هدف انتخابی خود که زدودن فقر و رفع گرفتاری نیازمندان است، مزایای مختلفی را نیز برای اهداکنندگان فراهم می‌کنند.
هر موسسه خیریه‌ای طبق اساسنامه خود، در زمینه‌هایی که در آن ذکر می‌کند فعالیت دارد. آن‌ها اهداف خود را به‌صورت کوتاه‌مدت، بلندمدت و اهداف ویژه بیان می‌کنند و برای رسیدن به آن اهداف تلاش می‌کنند. نکاتی مانند اندازه موسسه، تعداد افراد تحت پوشش، نوع گرفتاری افراد نیازمند، میزان بودجه و نحوه تأمین بودجه و… روی این اهداف تأثیر مستقیم می‌گذارند.
بخوانید درباره: کارآفرینی و کمک به اشتغال نیازمندان
هدف مؤسسات خیریه صرفاً رفع نیازهای مادی نیازمندان نیست. آگاهی بخشی به این افراد، ایجاد باور به توانمندی‌ها، تقویت حس ایمان و بازگردانی اعتمادبه‌نفس آن‌ها نیز از اهداف معنوی و اصلی این سازمان‌ها به‌شمار می‌روند.
باید بدانیم که حمایت‌های مالی خیرین، جزو اهداف اصلی به‌شمار نمی‌آید، بلکه این حمایت‌های ارزشمند صرف رسیدن به مأموریت‌ها و اهداف این سازمان‌ها می‌شود. کمک‌های نقدی خیرین بسیاری از نیازهای زیرساختی را مرتفع می‌کند. مردم میتوانند با استفاده از کمک‌های نقدی و غیر نقدی این سازمان‌ها را به‌سوی دست‌یابی به اهداف اصلی‌شان هدایت کنند.
انواع مؤسسات خیریه
1. موسسات خیریه با هدف توزیع کمک‌ها
این مؤسسات با انجام فعالیت‌های تبلیغاتی، کمک‌های نقدی و غیرنقدی را جمع‌آوری می‌کنند. سپس افراد نیازمند را مطابق با نوع فعالیت خود شناسایی کرده و پول یا کالا را در بین این افراد توزیع می‌کنند.
2. موسسات خیریه با هدف ساخت‌وساز و عمرانی
این مؤسسات وظیفه ساخت سرپناه، مدرسه، بیمارستان، مسجد و اماکن موردنیاز مردم را بسته به موقعیت جغرافیایی و نیاز آن‌ها به‌عهده دارد. این اماکن معمولاً به‌صورت ارزان قیمت‌تر از حالت عادی ساخته می‌شوند.
3. موسسات خیریه با هدف درمانی و بهداشت
مؤسسات بهداشتی و درمانی از درمانگاه گرفته تا بیمارستان در راستای فعالیت‌های درمانی و بهداشت نیازمندان فعالیت می‌کنند.
4. موسسات خیریه با هدف آموزش
آن‌ها در حیطه آموزش به افراد نیازمند و محروم از هر گونه آموزش‌های موردنیاز جامعه فعالیت می‌کنند. این مؤسسات شامل آموزش معلولین، افراد با مشکلات ذهنی و جسمی نیز می‌باشد و همچنین افرادی که به‌دلیل تنگ‌دستی از هرگونه آموزش در جامعه بازمانده‌اند. مؤسسات فنی و حرفه‌ای، مؤسسات آموزشی، سوادآموزی و مشاوره‌ای نیز از این دسته می‌باشند.
5. موسسات با هدف بازپروری و توانمندسازی
این نوع خیریه‌ها مسئولیت بازگرداندن افراد به زندگی طبیعی یا توانمندسازی افراد ناتوان را به‌عهده دارند. مؤسسات بازپروری معتادان، زنان سرپرست خانوار و بد سرپرست، مؤسسات توانمندسازی معلولین ذهنی و جسمی، مؤسسات بازپروری کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بد سرپرست، از جمله این خیریه‌ها می‌باشند.
6. موسسات خیریه با هدف مشاوره
کار این خیریه‌ها مشاوره به افراد ناآگاه محروم و نیازمند است. برخی از این مؤسسات شامل مشاوره‌های حقوقی، خانواده، آموزش، شغلی، تربیتی، روانی، تحصیلی و … است.
7. موسسات خیریه با هدف پژوهش
این نوع از مؤسسات با هدف پژوهش در نیازسنجی افراد محروم و نیازمند جامعه تشکیل می‌شوند. این پژوهش‌ها در انواع شاخه‌های درمانی، روانی، تحصیلی و … فعالیت دارند؛ مانند موسسه تحقیقات سرطان و یا بیماری‌های خاص. برخی از این مؤسسات روی تولید انواع داروهای ارزان قیمت برای معالجه بیماران نیازمند تحقیق و پژوهش انجام می‌دهند.
وظایف موسسات خیریه به زبان ساده
وظیفه اصلی این مؤسسات در درجه اول، یاری رساندن به هم‌وطنان و سپس مستمندان در جهان است. به‌دلیل تنوع در حیطه فعالیت این مؤسسات وظایف آن‌ها نیز متغیر است؛ اما بعضی وظایف به‌صورت عمومی برای آن‌ها تعریف می‌شوند.
- شناسایی افراد نیازمند و اولویت‌بندی نیاز آن‌ها
- بررسی جغرافیا و شناسایی مناطق محروم
- تعریف پروژه‌های حمایتی به‌صورت شفاف و برنامه‌ریزی شده
- شناسایی خیرین
- توجیه خیرین در جهت همراهی با اهداف خیریه و پروژه‌های در نظر گرفته‌شده
- اولویت‌بندی پروژه‌ها با توجه به منابع و زمان
- بسیج منابع از طریق افراد خیر
- فرهنگ‌سازی و تبلیغات در جهت کارهای نیکوکارانه و جذب خیرین جدید
- استفاده از افراد توانمند و ارتقای آن‌ها برای رسیدگی به امور افراد نیازمند و همچنین افراد خیر
- داشتن تعامل بالا و پاسخگویی مناسب به خیرین
- استفاده بهینه و حداکثری از توانمندی‌های خیرین
آشنایی با موسسات خیریه برتر در کشور
بنیاد کمک‌های نیکوکارانه CAF در سال 2021 گزارشی را بر اساس یک نظرسنجی منتشر کرد که در آن، کشور ایران با کسب رتبه 32 در دنیا، 39% از سهم نیکوکارانه جهان را از آن خود کرده است. این تحقیقات نشان داده افراد بیشتری در کشورهایی که کمتر ثروتمند هستند، بسیار بیشتر به فکر هم‌نوعان خود بوده‌اند.
بخوانید درباره: ضرورت کمک به نیازمندان چیست؟
در کشور عزیز ما تعداد بی‌شماری خیریه به‌صورت محلی و غیر محلی در حال فعالیت‌های بشردوستانه هستند. انتخاب و معرفی از میان این خیریه‌های فعال و زحمتکش که در زمینه‌های متفاوتی فعالیت می‌کنند کار آسانی نیست؛ اما از بین آن‌ها تعدادی از بهترین، معروف‌ترین و گسترده‌ترین‌ها را برای شما گردآوری کرده‌ایم.
1. موسسه خیریه محک – حمایت از کودکان سرطانی
این موسسه از کودکان مبتلا به سرطان با نام اختصاری محک حمایت می‌کند. این موسسه از سال 1370 مشغول به فعالیت‌های حمایتی است. محک، یک سازمان مردم‌نهاد با انگیزه تلاش برای کمک همه جانبه به کودکان مبتلا به سرطان زیر 16 سال است. این کمک‌های همه‌جانبه برای این کودکان و خانواده‌هایشان در سه حوزه خیریه، درمان و تحقیقات فعال است.
2. موسسه بهنام دهش پور – حمایت از بیماران سرطانی
این موسسه خیریه، سازمانی مردم‌نهاد و غیردولتی است که در سال 1374 توسط بهنام دهش پور ایده پردازی شد و فعالیت خود را آغاز کرد. این موسسه از سال 1379 با دریافت مجوز شروع به فعالیت رسمی کرد. این موسسه با داشتن یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های حامی همواره در مسیر ساختن جامعه‌ای بدون ترس و آگاه از بیماری سرطان فعالیت کرده است. این موسسه خدماتی مانند تأمین هزینه درمان و دارو خدمات جانبی را ارائه می‌دهد. همچنین پروژه‌های تحقیقاتی و اطلاع‌رسانی هم در سراسر کشور پیش می‌برد.
3. موسسه خیریه زنجیره امید – خدمات درمانی برای کودکان
این موسسه با هدف ارائه خدمات درمانی به کودکان نیازمند در سال 1386 تأسیس شد. هدف این موسسه یاری‌رسانی به کودکان زیر 18 سال با بیماری‌های قلبی و ارتوپدی است. این موسسه با سازمانی خیریه در فرانسه که نام‌شان زنجیره امید است همکاری دارد. این موسسه شعار زیبای “بر چهره کودکی‌اش طرح لبخندی بکشیم” را رسالت خود قرار داده است. عمده فعالیت‌های این موسسه درمانی، آموزشی-پزشکی و ساختاری است.
4. انجمن ام‌اس ایران – حمایت از بیماران ام‌اس
انجمنی تحت عنوان مولتیپل اسکلروز در ایران که با نام انجمن ام‌اس نیز شناخته می‌شود در زمینه حمایت از این بیماران فعالیت دارد. این انجمن در سال 1378 فعالیت خود را به‌طور رسمی آغاز کرده و تا اکنون به فعالیت خود ادامه داده است. هم اکنون حدود ۲۵۹۵۴ نفر بیمار با این انجمن در ارتباط هستند و شناسایی شده‌اند. این انجمن پیشینه طولانی در تحقیق و پژوهش در زمینه بیماری ام اس داشته است.
سخن پایانی دارالاکرام
در این مقاله با گذری بر تاریخچه نخستین خیریه‌ها و بررسی انواع خیریه و اهداف و وظایف آن‌ها، به لیست برترین خیریه‌های ایران رسیدیم. شاهد اندوه هم‌وطنان بودن واقعاً خوشایند نیست اما شاهد اشک شوق آن‌ها بودن از لذت‌بخش‌ترین احساساتی است که می‌توان تجربه کرد. در سراسر ایران عزیز ما افراد مستمند زیادی زندگی می‌کنند که با چشم‌های غم‌آلود منتظر یاری‌رسانی هم نوعان خود هستند. باشد که دستی را در مسیر نیکوکاری بگیریم، چرا که بنی آدم اعضای یک پیکرند.
بخوانید درباره: زنان سرپرست خانوار؛ بررسی وضعیت اجتماعی و اقتصادی آن ها
از این‌که تا پایان این مطلب با دارالاکرام همراه بودید صمیمانه سپاسگزاریم. مشتاقیم تا نظرات و پیشنهادات شما عزیزان را در این زمینه دریافت کنیم. کارشناسان ما در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگو شما خیرین گرامی خواهند بود.
