همسر آزاری که به آن خشونت خانگی یا خشونت شریک صمیمی نیز شناخته می شود، یک چرخه رفتاری است که شامل خشونت عاطفی، جسمی یا جنسی است و روی همسر اعمال می شود. هر کسی بدون در نظر گرفتن نژاد، جنسیت، سن، گرایش جنسی یا پیشینه اقتصادی می تواند قربانی همسر آزاری شود و حتی آن را گزارش نکند. بر اساس گزارش وزارت دادگستری ایالات متحده، سالانه ۱.۳ میلیون زن و ۸۳۵۰۰۰ مرد قربانی خشونت فیزیکی توسط شریک جنسی خود می شوند و قطعا آمار جهانی بسیار نگران کننده تر خواهد بود.
همچنین بخوانید : ۱۶ راهکار توانمند سازی زنان سرپرست خانوار
همسر آزاری علاوه بر تاثیر روی فرزندان و اعضای خانواده به همسایگان نیز کشیده می شود که سبب می شود شخص آزار دیده از خانواده و دوستان کناره گیری کند. در واقع همسر آزاری از دیوارهای خانه هر فرد فراتر می رود و به جامعه نیز کشیده می شود که پیامدهای ناگوار آن ممکن است تا نسل های بعد هم پیش برود. همسر آزاری معضلی است که در بسیاری از جوامع در سراسر جهان ریشه دوانده است و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، زیرا موارد بسیار زیادی گزارش شده است. اگرچه آگاهی و محکومیت جامعه نسبت به این موضوع در سالهای اخیر افزایش یافته است اما هنوز هم خیلی از افراد آزارگر یا اطرافیانشان، این مورد را به دلیل حفظ آبرو یا حفظ ازدواج گزارش نمی دهد. اکنون با دارالاکرام همراه باشید چرا که از صفر تا صد ابعاد مختلف همسر آزاری را برای شما عزیزان بررسی کنیم.
همسر آزاری چیست؟
همسرآزاری نوعی خشونت خانگی است و به طور کلی به هر نوع سوء استفاده ای که زوجین به قصد اذیت و آزار همسر خود انجام می دهند، اشاره می کند. این نوع رفتار با شریک زندگی شخص آزارگر می تواند به شکل آزار روحی یا جسمی باشد و بسیاری از موارد خشونت خانگی هر دو را دارند. گاهی اوقات این آزارها می‌توانند عمیق‌تر و مشخص‌تر انجام شوند، مانند سوء استفاده جنسی، اقتصادی، تعقیب همسر و دیگر موارد. آزار خانگی معمولاً یک الگوی رفتاری است، بنابراین رویدادهای آزارگرانه معمولا بیش از یک بار اتفاق می‌افتند و طبق مواردی که گزارش شده، یکی از شرکای زندگی سعی میکند قدرت و کنترل بیش از حد معمول بر دیگری داشته باشد. طبق مواردی که گزارش شده، این مسائل معمولاً یک شبه اتفاق نمی افتند و ممکن است مدتی طول بکشند تا ظاهر شوند و به عبارت دیگر، می توانند یک روند تدریجی با ادامه رابطه اشته باشند.
همچنین بخوانید : تاثیر مشکلات خانواده بر زندگی کودکان
موضوع خشونت خانگی، به طور کلی، یک مشکل مهم در دنیا است، ایالات متحده تخمین میزند که از هر ۳ زن، ۱ نفر و از هر ۱۰ مرد، ۱ نفر خشونت خانگی یا همسر آزاری را تجربه میکند. اگرچه زنان بیشتر مورد همسر آزاری قرار می‌گیرند، اما این مسئله فقط به زنان محدود نمی‌شود و ممکن است برای هر کسی با هر پیشینه‌ای رخ دهد.
انواع همسر آزاری
تعاریفی که از همسر آزاری در طول تاریخ ارائه شده بسیار متنوع است اما غالبا محققان در بسیاری از مقالات، خشونت فیزیکی را استفاده کرده اند که منجر به آسیب بدنی می شود. با این حال بسیار واضح است که دیگر موارد همسر آزاری مانند آزار روانی، عاطفی و جنسی به همان اندازه مضر است و پیامدهای ناگواری دارد.
لنور ای واکر در کتاب خود با نام زن کتک خورده، در مورد یک بازمانده از سوء استفاده که با او مصاحبه کرده است، می نویسد:
“یکی از زنان حملات فیزیکی تهدید کننده زندگی اش را توصیف کرد که سبب منجر به شکستگی مهره های گردن او شده بود. او پس از این ضرب و شتم ماه ها از درد جسمی رنج می برد، وقتی از او خواسته شد تا دردناک ترین لحظه را توصیف کند، گفت که شوهرش به او دستور داده است زانو بزند و صدایی شبیه به یک حیوان در بیاورد. این تنزل روانی بسیار تحقیرآمیزتر و دردناکتر از آزار جسمی او بوده است و زنان کتک خورده مکرراً از تحقیر روانی و انزوا به عنوان بدترین تجربه کتک خوردن خود یاد می کنند.
-
آزار جسمی
آزار جسمی یکی از اولین اشکال خشونت است که افراد با شنیدن کلمه همسرآزاری به ذهنشان می رسد و تشخیص آزار فیزیکی کمی آسان تر است زیرا پنهان کردن آن سخت تر است. این نوع آزار اغلب آشکارتر از آزار عاطفی است و زمانی رخ می دهد که رفتارها به منظور ناتوان کردن قربانی و به دست آوردن کنترل در رابطه باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که مردان عمدتاً این خشونت را مرتکب می‌شوند و زمانی که زنان در این سطح از خشونت شرکت می‌کنند، به احتمال زیاد برای دفاع از خود است. چند نمونه از آزار جسمی را باهم می خوانیم:
- چنگ زدن، هل دادن، لگد زدن
- کندن مو
- خفه کردن
- گاز گرفتن
- پرتاب اشیا به طرف همسر
- همسر را در معرض راننگی خطرناک و تصادف قرار دادن
-
آزار جنسی
سوء استفاده جنسی یک جنبه دشوار از همسر آزاری است، زیرا آزار روانی و جسمی را باهم دارد و تشخیص آن به راحتی از روی چهره ممکن نیست. طبق بررسی ها زنان در زندگی مشترک خود حجم عظیمی از خشونت جنسی را تحمل می کنند و بسیاری از آنها در تشخیص سوء استفاده جنسی ناتوان هستند. خشونت جنسی توسط آزارگران به همان شیوه ای که خشونت فیزیکی استفاده می شود برای کنترل همسر به کار می رود و بسیار ناگوار است. از انواع خشونت جنسی موارد زیر را بررسی می کنیم:
- اجبار بارداری همسر
- استفاده از نام تحقیر آمیز جنسی
- اجبار شریک به برهنه کردن
- اجبار شریک جنسی برای تبدیل شدن به یک کارگر جنسی یا روسپی
- متهم کردن شریک به هرزگی
- قرار دادن شریک در معرض لمس ناخواسته
- مجبور کردن شریک زندگی به شرکت در هر شکلی از فعالیت جنسی ناخواسته
-
سوء استفاده مالی
سوء استفاده مالی اغلب ناشناخته و در عین حال شکل بسیار رایج خشونت خانگی است و زمانی اتفاق می افتد که یکی از شرکا، استقلال مالی و آزادی شریک دیگر را کنترل می کند. در زیر نمونه هایی از سوء استفاده مالی ذکر شده است:
- داشتن تمام حساب های بانکی به نام سوء استفاده کننده
- کنترل چگونگی، زمان و مکان خرج کردن پول
- محروم کردن شریک زندگی از حق کار در خارج از خانه و کمک مالی به خانواده
- کنترل تمام یا بیشتر امور مالی
- سوء استفاده از نام شریک به دلایل مالی
- وادار کردن شریک به امضای اسناد برخلاف میل خود، مانند مالیات، اسناد مهاجرت و غیره
-
آزار روانی
یکی دیگر از شایع ترین انواع همسر آزاری هنگامی رخ می دهد که یکی از زوجین شکنجه روانی مانند کنایه، تحقیر، توهین، تهدید به اجرا گذاشتن مهریه، تهدید به جدایی و غیره را به کار می برد. همچنین همسر آزارگر می تواند با بی توجهی، تمسخر و رفتارهایی اذیت کننده روح و روان همسرش زا آزرده و مکدر کند.
عوامل همسر آزاری
افرادی که دارای زمینه های خاصی هستند، احتمالاً مرتکب یا قربانی خشونت شریک صمیمی می شوند اما این فاکتورها ممکن است علت مستقیم نباشد. همه کسانی که در معرض خطر این فاکتورها هستند،درگیر خشونت نمی شوند اما طبق بررسی ها اکثرا این موارد را داشته اند. عوامل همسر آزاری ترکیبی از عوامل فردی، رابطه ای، اجتماعی و اقتصادی هستند که شخص را در معرض خطر تبدیل به همسرآزارگر قرار می دهند. موارد زیر جز بعضی از عوامل همسر آزاری است:
- عزت نفس پایین
- درآمد کم
- سن کم
- رفتار پرخاشگرانه یا بزهکارانه در دوران جوانی
- مصرف زیاد الکل و مواد مخدر
- افسردگی
- خشم و دشمنی
- ویژگی های شخصیت ضد اجتماعی
- ویژگی های شخصیتی مرزی
- سابقه قبلی آزار جسمی
- داشتن دوستان کم و منزوی شدن
- بیکاری
- وابستگی عاطفی و ناامنی
- میل به قدرت و کنترل در روابط
- تاریخچه تجربه انضباط بدنی در کودکی
همسر آزارگر کیست؟
شخصی که آزاردیده قربانی را عینیت می بخشد و اغلب همسرش را به عنوان دارایی یا اشیاء جنسی خود می بیند. آزارگر عزت نفس پایینی دارد و ممکن است بیرون از خانه موفق باشد، اما در زندگی شخصی احساس ناتوانی و ناکارآمدی می کند. همسر آزارگر از نظر درونی، احساس ناکافی بودن دارد و علل رفتار خود را بیرونی می داند که سبب می شود خود را توجیه کرده و مقصر اصلی آزارگری نداند.
همسر آزاری در دنیا
همانطور که در قسمت های قبلی گفتیم همسر آزاری در تمام جوامع دنیا از گذشته وجود داشته و شرایط جوامع نیز بر شدت آن تاثیر می گذارد. به عنوان مثال در کشور کلمبیا ۲۰%، ایلات متحده ۲۸%، کره ۳۸%، گینه ۵۸%، نیوزلند ۱۷% و بلژیک ۲۵% مورد همسر آزاری گزارش شده است. این درصدها گواه وجود همسرآزاری در سطح جهانی است و آمار بسیار نگران کننده ای دارد که زندگی را برای انسان ها سخت تر می کند.
همسر آزاری در ایران
همسر آزاری در ایران با توجه به شرایط فرهنگی و اقتصادی طی سالهای اخیر افزایش چشمگیری داشته و در زوایای مختلف زندگی مشترک افراد دیده شده است. به عنوان مثال همسر آزاری پس از زایمان زنان ۳.۵۶ درصد گزارش شده و به این معناست که از هر ۶۰۰ زن ۳۳۸ نفر دچار خشونت از طرف شریک زندگی خود بوده اند. طبق گزارش ها درصد خشونت عاطفی در ایران ۹.۴۲ ، خشونت روانی ۱.۲ و خشونت جسمی ۵.۱ بوده است اما این ارقام واقعی نیست زیرا بسیاری از افراد آزار دیده خشونت خود را گزارش نداده اند.
پیامدهای همسر آزاری
افرادی که سابقه خشونت شریک جنسی صمیمی را دارند، به احتمال زیاد رفتارهایی از خود نشان می دهند که منجر به خطراتی برای آنها می شود مانند سوء مصرف مواد، اعتیاد به الکل و اقدام به خودکشی. برخی از قربانیان دچار بارداری های زودهنگام یا ناخواسته به دلیل خشونت جنسی می شوند که به دلیل رابطه جنسی محافظت نشده از طرف همسرآزارگر اتفاق می افتد و مادر و کودک را تحت خطر قرار می دهد.
قربانیان ممکن است رفتارهای نا سالمی از جمله سیگار کشیدن، روزه گرفتن، استفراغ، پرخوری و سوء استفاده از قرص های لاغری را نیز انجام دهند. در نهایت همسر آزاری تمام جنبه های زندگی فرد مورد سو استفاده را در برمیگیرد و روی جسم، روح و روان او تاثیر می گذارد.
راه های مقابله با همسر آزاری
در ابتدا برای مقابله با همسرآزاری باید افراد اطلاعات کامل و جامعی از موضوع آزار شریک صمیمی داشته باشند و هنگام انتخاب شخص برای زندگی مشترک به نشانه های آن در فرد مقابل توجه کنند. افرادی که دچار همسر آزاری می شوند برای مقابله با آن، دو راه سخت پیش رو دارند که اولی تصمیم به ترمیم رابطه و دومی تصمیم به ترک رابطه است. اگر امیدوار هستید، همسرتان را باور دارید، به قول های او باور دارید و نگران همسرتان هستید می توانید با کمک گرفتن از مشاور سعی کنید با صبوری مشکل را حل کنید. در غیر این صورت باز هم با مشورت مشاور می توانید اقدام به ترک رابطه کنید، این دو مسیر کاملا بستگی به شخصیت طرفین و شرایط موجود بین شرکای ازدواج دارد.
دارالاکرام و مقابله با همسر آزاری
موسسه خیریه دارالاکرام در سال ۱۳۸۰ با هدف شناسایی دانش آموزان بی بضاعتی که در معرض ترک تحصیل هستند تاسیس شد. شناسایی و کمک به تحصیل این نوع دانش آموزان راهی است برای شناختن خانواده کودکان و نوجوانان بی بضاعت و کمک به آنها. در واقع مجموعه دارالاکرام به صورت غیر مستقیم مشکلات موجود در زندگی دانش آموزان بی بضاعت را شناسایی می کند که قطعا یکی از موارد آنها وجود همسر آزاری در خانواده هایشان است.
دانش آموزانی که تحت پوشش خیریه دارلاکرام قرار می گیرند از امکانات مشاوره ای برای خود و خانواده هایشان بهره مند می گردند. همسرآزاری یکی از دلایلی است که روی کیفیت زندگی کودکان و نوجوانان تاثیر می گذارد و آینده آنها را تحت الشعاع قرار می دهد، زیرا این افراد در آینده مستعد به همسر آزاری نیز هستند. بنابراین یکی از بهترین راه های کاهش همسرآزاری کمک به خیریه هاست، زیرا اکثر موارد گزارش شده به دلیل وجود مشکلات اقتصادی در خانواده ها بوده است. بنابراین خیریه هایی مانند دارالاکرام با شناسایی افرادی که مورد آزار قرار گرفته اند و اقدام برای کمک به آنها، سعی می کند زندگی دانش آموزانی که در معرض خطر هستند را نجات دهد.
سخن پایانی دارالاکرام
در این مقاله به طور تخصصی به بررسی چیستی و چرایی همسر آزاری پرداختیم، انواع و پیامدهای خشونت علیه شریک زندگی را بررسی کردیم، در نهایت با فعالیت های دارالاکرام در این حوزه آشنا شدیم. اگر فردی با توانمندی مالی خوب هستید، برای کاهش درد زندگی افراد بی بضاعت می توانید کمک های نقدی و غیر نقدی خود را در اختیار موسسه خیریه دارالاکرام قرار دهید. اگر هم دانش آموزی را می شناسید که وضعیت مالی خوبی ندارد و در خطر ترک تحصیل قرار گرفته لطفاً او را به ما معرفی کنید. نظرها و پیشنهادهای شما چراغ راه پر پیچ و خم ما در این مسیر خِیر خواهد بود. همچنین کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخگو سوالات شما خیرین ارجمند هستند. بینهایت سپاس که تا پایان این مقاله با دارالاکرام همراه بودید.
