مؤسسه دارالاکرام گرگان در راستای برنامههای فرهنگی-تربیتی خود، کارگاه کتابخوانی با موضوع «مسئولیتپذیری» را در روز ۸ خرداد ۱۴۰۴ برگزار کرد. در این نشست که با حضور ۱۱ نفر از دانشآموزان مقطع ابتدایی و با هدایت تسهیلگر، خانم مینا کوشکباغی، شکل گرفت، کتاب «اردک کشاورز» اثر مارتین وادل مورد مطالعه، تحلیل و گفتوگو قرار گرفت.
کتاب «اردک کشاورز» که توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شده است، داستان اردکی را روایت میکند که به تنهایی تمامی امور مزرعه را انجام میدهد، در حالی که کشاورز تنبل داستان فقط فرمان میدهد و مسئولیتی برعهده نمیگیرد. این داستان کودکانه اما چندلایه، مفاهیمی چون بهرهکشی، تنبلی، عدالت و تفاوت میان همکاری و سوءاستفاده را به زبانی ساده و مؤثر به مخاطب کودک منتقل میکند. تصاویر آبرنگی و خلاقانهی هلن اکسنبری که فضای داستان را غنیتر کرده است از دیگر ویژگیهای برجستهی این اثر به شمار میرود.
اهداف برگزاری این کارگاه شامل تقویت روحیهی مسئولیتپذیری، افزایش مشارکت در فعالیتهای جمعی، درک پیامدهای فردی و اجتماعی تنبلی و شناخت مرزهای اخلاقی در روابط اجتماعی بود. از سوی دیگر، این نشست فرصت مناسبی برای آشنایی دانشآموزان با گونهای از ادبیات کودک را فراهم کرد که مفاهیم اخلاقی و تربیتی را به صورت غیرمستقیم و قابل درک منتقل میکند.
در جریان کارگاه، دانشآموزان به تحلیل رفتار شخصیتهای اصلی داستان بهویژه کشاورز و اردک پرداختند. آنها ضمن بررسی واکنش سایر حیوانات مزرعه به بیعدالتی حاکم، درباره وضعیتهای مشابه در جامعهی واقعی بحث و گفتگو کردند. همچنین راهکارهایی برای مقابله با مسئولیتپذیر نبودن دیگران و جلوگیری از سوءاستفاده در روابط انسانی مطرح شد. این گفتوگوهای گروهی و تحلیل موقعیتهای مشابه با تجربههای شخصی دانشآموزان، به درک عمیقتر مفاهیم کمک کرد.
یکی از نکات برجسته این کتاب، استفاده از زبان ساده و ریتمدار در روایت، همراه با آواهای تکرارشونده مانند «کواک»، است که برای کودکان جذابیت شنیداری و ذهنی ایجاد میکند. پایانبندی داستان نیز با تأکید بر اتحاد و همکاری جمعی حیوانات مزرعه در برابر وضعیت ناعادلانه، پیام امیدبخشی را به مخاطب منتقل میکند.
دانشآموزان شرکتکننده در پایان جلسه، از تأثیر داستان بر دیدگاهشان نسبت به مسئولیتپذیری، همکاری و مقابله با تنبلی سخن گفتند و این تجربه را آموزنده و الهامبخش ارزیابی کردند. این کارگاه نمونهای مؤثر از بهرهگیری از ظرفیتهای ادبیات کودک در مسیر آموزش اخلاقی و تربیت اجتماعی بود.
مؤسسه دارالاکرام گرگان که مأموریت اصلی خود را حمایت از آموزش دانشآموزان در معرض ترک تحصیل قرار داده، در کنار ارائه خدمات تحصیلی، در حوزههایی همچون فرهنگ، سلامت، معیشت، کارآفرینی، ورزش و هنر نیز برنامههای متنوعی را به منظور توانمندسازی دانشآموزان و خانوادههای آنها اجرا میکند.