بازسازی مدارس و منازل افراد بی‌بضاعت
آیا می‌دانستید که طبق آمارها افراد فقیر و بی‌بضاعت معمولاً بیشترین آسیب‌ها را در حوادث می‌بینند؟ بله درست حدس زدید؛ زیرا آن‌ها در منازل بسیار قدیمی که بیشتر شبیه خرابه‌ها هستند سکونت دارند و کودکان آنان در مدارسی بسیار ناامن درس می‌خوانند، البته اگر بتوانند درس بخوانند! در آغاز هزاره جدید، یک چشم‌انداز جهانی برای گسترش دسترسی به آموزش برای همه کودکان، در دومین هدف توسعه هزاره (MDG) برای دستیابی به آموزش ابتدایی همگانی گنجانده شده است. این چشم‌انداز و این هدف بزرگ منجر به سرمایه‌گذاری فوق‌العاده در بخش آموزش شد.
به‌موجب این اهداف، برای آینده تحصیلی کودکان و نوجوانان بی‌بضاعت، برای ساخت مدارس امن و بازسازی مدارس ناامن تلاش‌های بسیاری صورت گرفت؛ اما در کنار محل تحصیل مناسب برای دانش‌آموزان، افراد بی‌بضاعت بسیاری در سراسر کشور وجود دارند که زیر سقف‌های ناامن هستند. حداقل امکانات زندگی مانند گرمایش و سرمایش، سالم بودن و مقاوم بودن اسکلت خانه، تمیز و بهداشتی بودن منزل و… را ندارند. در این حین تلاش‌های زیادی نیز برای ارتقاء وضعیت منازل این افراد بی‌بضاعت شده، اما هیچ‌وقت کافی نبوده است. علیرغم دستاورد‌های زیاد در حوزه بازسازی، نابرابری‌ها نیز همچنان ادامه دارند. کودکان مناطق مرزنشین و بسیار محروم، کودکان کار و کودکان دارای معلولیت هنوز هم در شرایط سختی به‌سر می‌برند. در ادامه با دارالاکرام همراه باشید تا زوایای مختلف بازسازی مدارس و منازل افراد بی‌بضاعت و راه‌های کمک‌رسانی در این زمینه را بررسی کنیم.
آسیب‌پذیری افراد بی‌بضاعت؛ درصد بالای آسیب‌ها
اصولاً آسیب‌پذیری را می‌توان به‌عنوان حساسیت به استرس و شوک‌های ناشی از بلایا و ناتوانی در کاهش، پاسخ، مقابله یا بازیابی تعریف کرد. افراد آسیب‌پذیر نه‌تنها بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند، بلکه احتمالاً در مقایسه با سایر اعضای جامعه، در مسیر بهبودی برای بازیابی عملکردهای قبلی از شر فاجعه‌ها، مشکل بیشتری خواهند داشت. آسیب‌پذیری در بلایا اساساً ساختاری از تعاملات بین ویژگی‌های اجتماعی-اقتصادی و محیط ژئوفیزیکی است. توانایی افراد برای مقابله یا بهبودی پس از یک فاجعه به مجموعه پیچیده‌ای از عوامل مانند ظرفیت‌های فیزیکی، طبقه اجتماعی، جنسیت، درآمد، زمین و سایر دارایی‌ها، اطلاعات، حقوق قانونی، سیاست‌ها و مکانیسم‌های دولتی و غیره بستگی دارند.
ظرفیت‌های فیزیکی و مالی نابرابر و دسترسی به منابع می‌تواند گروه‌های خاصی از مردم را آسیب‌پذیرتر از دیگران کند و شکاف و تعارض اجتماعی را افزایش دهد. تأثیر بر زنان در طول یک فاجعه به‌طور نامتناسبی زیاد است. بلایا می‌توانند ظرفیت‌ها و شرایط لازم برای مقابله و بازیابی را بدتر کنند و به‌همین دلیل منجر به افزایش آسیب‌پذیری‌ها شوند. افراد محروم و بی‌بضاعت باوجود ظرفیت‌های بسیار کم در زندگی‌شان بسیار بیشتر از دیگر افراد در معرض آسیب‌پذیری هستند. آن‌ها با داشتن منازل بسیار فرسوده یا مدارس قدیمی و ناامن، مستقیماً در معرض بلایا هستند.
بهترین تجربه بازسازی منازل در دنیا برای نیازمندان
پس از وقوع حوادث خاص مانند زلزله، سیل، سونامی و… افراد بی‌بضاعت آسیب بسیار بیشتری نسبت به بقیه می‌بینند؛ اما افراد زیادی هم هستند که تبدیل به افراد بی‌بضاعت می‌شوند. نپال بزرگ‌ترین برنامه بازسازی مسکن در سطح جهان را با بازسازی بیش از ۷۰۰۰۰۰ خانه پس از زلزله ۲۰۱۵ انجام داد. در زلزله گجرات سال ۲۰۰۱، سونامی جنوب آسیا در سال ۲۰۰۴، زلزله کشمیر سال ۲۰۰۵ یا هر فاجعه دیگری، بازسازی در این مقیاس انجام نشده بود.
نپال با داشتن زمین‌های کوهستانی و دسترسی بسیار محدود و دشوار به شبکه‌های جاده‌ای برای دسترسی به صاحبان خانه و کمبود ظرفیت‌های نهادی و مالی، با چالش‌های بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شد. هم‌زمان، نپال قانون اساسی جدید را پذیرفت و یک انتقال سیاسی پیچیده به‌سمت سیستم جدید حکومت‌داری فدرال انجام داد. نپال در مواجهه با وظیفه بزرگ تقویت لایه‌های اداری نوپا در سطوح ملی و محلی، واگذاری اساسی قدرت را به شهرداری‌ها با مأموریت ایفای نقش مستقیم در بازیابی بلایا انجام داد.
درخطر قرارگرفتن بخش آموزش
مدارس افراد بی‌بضاعت اغلب در مناطقی قرار دارند که در معرض خطرات طبیعی قرار دارند. رشد سریع شهر‌ها مردم را به‌سمت ساخت خانه یا مدرسه در مناطق بسیار خطرناک سوق می‌دهند و ساخت‌وسازهای حومه شهری اغلب نامرغوب است. بیش از یک میلیارد دانش‌آموز در سراسر جهان در مدارس ابتدایی و متوسطه در مناطقی با خطر لرزه‌ای بالا تحصیل می‌کنند و خطرات دیگری مانند رانش زمین، طوفان و سیل، میلیون‌ها مدرسه دیگر را تهدید می‌کند. در دهه آینده، بیش از ۲۰۰ میلیون کودک در سال با بلایا مواجه خواهند شد. این آمار نشان می‌دهد سطح خیره‌کننده‌ای از دانش‌آموزان و بخش آموزش جهانی در معرض خطرات طبیعی قرار دارند.
هنگامی که مخاطرات طبیعی، مدارس را تهدید می‌کنند، کیفیت ساخت‌وساز مدارس و قرار گرفتن در معرض خطر آن‌ها، پیامد‌های بسیار زیادی دارد. سونامی‌هایی مانند سونامی‌هایی که سال ۲۰۰۶ در اندونزی، شیلی در سال ۲۰۱۰ و ژاپن در سال ۲۰۱۱ رخ داد، هزاران مدرسه واقع در مناطق طغیان سو%۸
